Rode wijn uit Rías Baixas

In het noordwesten van Spanje, net boven de grens met Portugal, ligt de wijnstreek Rías Baixas. Het is een van de mooiste wijngebieden van Spanje: opvallend groen met prachtige heuvels en net even iets anders dan alle andere Spaanse wijnregio’s. Rías Baixas is gelegen aan de Atlantische Oceaan en wordt door het Cantabrisch Gebergte gescheiden van de rest van Spanje. Hoewel het wijngebied vooral bekend staat om de droge witte wijnen die hier worden geproduceerd, komen hier ook heerlijke rode wijnen van uitstekende kwaliteit vandaan.

Gedurende de jaren zestig en zeventig ging het wat minder met de wijnbouw in Rías Baixas. Begin jaren tachtig was de druiventeelt zo goed als verdwenen en vervangen door de teelt van kiwi’s. Vanaf midden jaren tachtig kwam er echter weer beweging in de wijnbouw, zoals in vele andere Spaanse wijngebieden rond die periode het geval was. Rías Baixas telt op dit moment meer dan 2.000 hectare aan wijngaarden. De meeste daarvan bevinden zich vrijwel direct langs de kust.

Rías Baixas bestaat uit vijf verschillende deelgebieden: Val do Salnés, O Rosal en Condado do Tea, Ribeira do Ulla en Soutomaior, waarvan de eerste drie de belangrijkste zijn. Val do Salnés is gelegen rond de stad Cambados aan de westkust, ongeveer halverwege Santiago en de Portugese grens. Als je de rivier Miño in zuidelijke richting volgt, kom je langs twee andere gebieden: O Rosal is gelegen tussen de Atlantische kust en het dorpje Tui, Condado do Tea begint ten oosten van Tui, loopt langs de Miño rivier en eindigt daar waar de wijnstreek Ribeiro begint.

Klimaat en ondergrond in Rías Baixas

In Rías Baixas heerst een Atlantisch zeeklimaat met veel neerslag. Door de ligging aan de kust is het kouder in Val do Salnés, alhoewel de zomers hier wel erg droog kunnen zijn. Vrieskou en extreme hitte zijn echter uitzonderlijk. O Rosal en Condado do Tea kennen daarentegen meer extremen: hetere zomers waar de temperaturen soms boven de veertig graden oplopen en koudere winters met temperaturen onder de nul. Ook regent het er meer dan in Val do Salnés.

Druivensoorten die groeien in Rías Baixas, moeten bestand zijn tegen het koude zeeklimaat en de grote hoeveelheid neerslag die hier jaarlijks valt. Al die vochtigheid brengt wel het risico op schimmelziektes met zich mee. Om die reden worden de druivenstokken aan pergola’s vastgemaakt, zodat er ook veel lucht bij kan komen. Zo drogen de druiven goed op na een flinke regenbui.

De bodem in Rías Baixas bestaat grotendeels uit graniet. In veel wijngaarden functioneren stukken graniet als steunpilaren voor de pergola’s. Dit is vooral in Condado do Tea het geval: de ondergrond kenmerkt zich daar door granietgesteente en leilagen met stukjes graniet aan de oppervlakte. Val do Salnés is een rotsachtig gebied waar je voornamelijk alluviale bodems aantreft rond de rivier Umia. In O Rosal liggen de wijngaarden op de steile hellingen van de Miño rivier, waardoor de bovenste laag ook alluviaal is.

Blauwe druivensoorten in Rías Baixas

Blauwe druivensoorten staan nog niet in grote hoeveelheden aangeplant in Rías Baixas, de witte albariño druif beslaat namelijk meer dan negentig procent van de aanplant, maar daar begint langzaam verandering in te komen. De blauwe druivensoorten die te vinden zijn in het wijngebied, zijn de caiño tinto, loureira tinta, espadeiro, mencía, sousón, brancellao en pedral. De meeste daarvan komen uit de nabijgelegen Portugese wijnstreek Vinho Verde, zoals de espadeiro druif. Een laatrijpende en zeer productieve druif die sterke vegatieve groei vertoont, waardoor zomersnoei noodzakelijk kan zijn. In Rías Baixas wordt de druif gebruikt om lichte rode wijnen van te maken.

De mencía druif is een Spaanse druif met een dunne schil die lijkt op de cabernet franc druif, evenals de rode wijn die de druif geeft. Druiven afkomstig van oude stokken kunnen complexe rode wijnen van hoge kwaliteit opleveren. Wanneer de druiven goed rijp zijn, ontstaan er sappige, soepele en zeer evenwichtige rode wijnen. In het koele noordwesten heeft de mencía druif het meest naar zijn zin en de druif is dan ook goed op zijn plek hier in Rías Baixas.  

Heerlijke rode wijn uit Rías Baixas

In Rías Baixas ligt de focus echt op de productie van witte wijn en worden de rode wijnen vooral lokaal geconsumeerd. Maar dat neemt natuurlijk niet weg dat ook hier prachtige rode wijnen vandaan komen. Integendeel juist. Zo levert de mencía druif frisse en elegante rode wijnen op met fijne zuren en aroma’s van rood fruit als cassis en framboos. De rode wijnen hebben wat tannines in de afdronk en zijn heel anders dan de meeste Spaanse rode wijnen, die krachtig zijn met veel tannines.

Ze dienen jong gedronken te worden, tenzij de rode wijnen houtrijping hebben gehad, wat vaak het geval is in de wijnbouw van Rías Baixas. Dan kunnen ze wel zo’n zeven jaar worden bewaard. De rode wijnen van de mencía druif uit Rías Baixas zijn daarmee een vreemde eend in de bijt, maar waarschijnlijk is dat ook de reden waarom ze tegenwoordig zo populair zijn. In de zomer is het lekker om de rode wijnen licht gekoeld te drinken bij bijvoorbeeld een pastasalade, een vleesschotel of kip van de grill. Als het wat kouder wordt, doen ze het goed bij pastagerechten met tomatensaus, stoofpotjes en bijvoorbeeld lamsbout van de grill.