Heerlijke witte wijn uit Beyra

In het noorden van Portugal ligt de wijnstreek Beiras, een groot bergachtig gebied dat zich uitstrekt van de Atlantische Oceaan in het westen tot aan de grens van Spanje in het oosten. Hoewel er vooral rode wijn wordt gemaakt, komen hier toch ook heerlijke witte wijnen vandaan.

Geschiedenis van wijnbouw in Beiras

De wijnbouw in Beiras kent een oude traditie die helemaal teruggaat tot in de vroege middeleeuwen, toen de eerste wijngaarden werden aangelegd door monniken. Maar de wijnbouw in Beiras heeft eeuwenlang te maken gehad met een slechte reputatie als gevolg van een belangrijke gebeurtenis in de wijngeschiedenis van Bairrada, een van de vijf deelgebieden binnen de wijnstreek. In de achttiende eeuw was port, wat geproduceerd werd in de nabijgelegen Douro-vallei, erg populair onder de Britten.

En dit creëerde aanzienlijke commerciële kansen, zo was de gedachte. Een aantal wijnboeren in Bairrada werden betrapt op het exporteren van hun Bairrada-wijnen als port, en een aantal legitieme portproducenten bleken de Bairrada-wijnen met hun eigen wijnen te mengen om de productie te verhogen. De eerste Portugese minister Sebastião José de Carvalho gaf daarop de opdracht om alle druivenstokken eruit te halen. De vlek op de reputatie van de wijnbouw in Bairrada en daarmee dus ook van de wijnbouw in Beiras duurde tot ver in de twintigste eeuw.

Klimaat en ondergrond in Beiras

De wijngaarden in Beiras liggen op een hoogte van vierhonderd tot vijfhonderd meter boven zeeniveau. Beiras raakt beide zijden van Portugal en loopt langs de kustlijn, rivieren, valleien, meren, plateaus en lage bergen. Zowel het klimaat als de bodem varieert hierdoor enorm en is afhankelijk per deelgebied. Beiras bestaat uit vijf verschillende deelgebieden: Bairrada, Beira Interior, Dão, Lafões en Tavora-Varosa. In Bairrada en de Dão heerst een mediterraan klimaat met warme, droge zomers en regenrijke winters. De bodem in Bairrada bestaat uit zware, kalkrijke klei en zand, terwijl de bodem in de Dão voornamelijk van graniet is. Maar door de dalen van de rivier de Dão tref je hier ook een vruchtbare ondergrond van klei en zand aan. Ook kan de bodem bestaan uit leisteen. Vooral hier kunnen fraaie witte wijnen ontstaan.

Dat geldt eigenlijk ook voor de andere drie deelgebieden. De bodem in Beiras bestaat vaak uit verweerde graniet en leisteen. In Beira Interior kom je ook een alluviale bodem met zand en klei tegen in de rivierdalen. Dit gebied heeft een continentaal klimaat dat zich kenmerkt door hete zomers en strenge winters. In Lafões heerst weer een Atlantisch klimaat met warme zomers, veel regen en koude winters, terwijl de Tavora-Varosa een meer gematigd klimaat heeft met tamelijk hete zomers en lange, koude winters.

Witte druivensoorten in Beiras

Witte wijn uit Beiras wordt meestal gemaakt van de fernão pires druif en de bical druif. De fernão pires druif staat ook wel bekend onder de naam Maria Gomes (vraag niet waarom) en behoort tot de meest aangeplante druivensoorten van Portugal. De naam van deze druif komt nog steeds vaak voor als achternaam van families, maar het is niet te achterhalen naar wie de druif is vernoemd. Deze veelzijdige druif wordt in Beiras gebruikt voor de productie van droge witte wijn, maar kan ook dienen als basis voor mousserende witte wijnen en zoete witte dessertwijnen. De fernão pires is erg geliefd bij wijnboeren in Beiras, de druif kan namelijk een flinke opbrengst opleveren. Dit kan echter tegelijkertijd ook een valkuil zijn. De druif moet vaak onder controle worden gehouden om overproductie te voorkomen.

De bical druif is een druif van hoge kwaliteit die in Beiras voornamelijk in Bairrada en de Dão staat aangeplant. In de Dão wordt de druif ook wel ‘Borrado das Moscas’ genoemd, wat vliegenpoep betekent. Dit vanwege de kleine bruine vlekjes die op de wat rijpere druiven verschijnen. Door het hoge zuurgehalte wordt de bical druif vaak gemengd met andere druivensoorten, waaronder de fernão pires, en gebruikt bij de productie van mousserende witte wijn.

Heerlijke witte wijn uit Beiras

De rode wijnen overheersen en zijn over het algemeen iets beter dan de witte wijnen uit Beiras, maar dat neemt niet weg dat hier ook witte wijnen van goede kwaliteit te vinden zijn. Wijnboeren in Beiras produceren witte wijnen van elke denkbare stijl, inclusief mousserende en versterkte witte wijnen. De fernão pires druif levert bloemige witte wijnen op die fris en fruitig zijn. Ze worden hoog gewaardeerd vanwege hun aromatische complexiteit. Kenmerkende aroma’s zijn de schil van een citroen, limoen, sinaasappel, honing en linde-bloesem, soms met een vleugje kruiden. De witte wijnen moeten jong gedronken worden. Alleen de allerbeste exemplaren kunnen op fles rijpen, en dan nog maar voor een paar jaar. De witte wijnen van de fernão druif uit Beiras passen goed bij licht gekruide gerechten, zoals gegrilde kip met citroen en peper.

Witte wijnen van de bical druif uit Beiras bevatten frisse zuren en bescheiden aroma’s met rijpingspotentieel. De beste kunnen meer dan een decennium lang rijpen en kunnen zelfs dezelfde kenmerken aannemen als een verouderde witte wijn van de riesling druif. De witte wijnen kunnen dus goed bewaard worden. Van de druif worden ook vaak mousserende witte wijnen gemaakt. De witte wijnen van de bical druif uit Beiras zijn goed te combineren met allerlei gerechten. Zo kun je bijvoorbeeld denken aan een vegetarische salade, maar ook aan asperges, sushi of spaghetti vongole.