Witte wijn uit de Dão

In het midden van Portugal, ten zuiden van de Douro rivier, ligt de wijnstreek Dão. Het wijngebied is vernoemd naar de naastgelegen rivier Dão, waarvan de naam in het Portugees ‘dam’ betekent. De Dão is een van de oudste wijngebieden van Portugal en staat vooral bekend om de houtgerijpte stevige rode wijnen die hier worden geproduceerd. Daardoor zou je bijna vergeten dat hier ook heerlijke witte wijnen van uitstekende kwaliteit vandaan komen.

Dat de wijnboeren in de Dão witte wijnen van kwaliteit kunnen leveren, was al bekend in de twaalfde eeuw. De katholieke geestelijken, met name de monniken, speelden toen een grote rol in de landbouw en in de wijncultuur. Het wijngebied liep later echter een internationale achterstand op in de ontwikkeling van de wijnbouw. Decennialang dwongen beperktere wijnwetten de druiventelers min of meer om hun druiven aan de coöperaties te leveren, in plaats van zich op eigen houtje bezig te houden met de productie van witte wijn. Daardoor kwamen er vroeger vooral veel bulkwijnen uit de Dão die in karton of flessen met kroonkurk werden afgevuld.

Nadat Portugal zich in 1986 aansloot bij de Europese Unie, kwam daar verandering in. Nog steeds wordt het overgrote deel van de wijngaarden door de coöperaties verwerkt, maar de Dão kent nu ook heel veel kleine bedrijven en individuele wijnboeren die zich hard maken voor witte wijnen van kwaliteit. Daarbij wordt bijna alleen maar gebruik gemaakt van inheemse witte druivensoorten, waardoor het unieke karakter van de wijnstreek verzekerd blijft. Moderne technieken gaan hand in hand met oude tradities. Wijnboeren in de Dão zijn met een enorme inhaalslag bezig.

In totaal ligt er ongeveer 20.000 hectare aan wijngaarden in de Dão. De ene na de andere aaneengesloten wijngaard kom je hier niet tegen. Slechts vijf procent van het bergachtige wijngebied is beplant met druivenstokken. De wijngaarden in de Dão liggen verspreid over de regio op een hoogte van 200 tot 600 meter boven zeeniveau.

Klimaat en ondergrond in de Dão voor witte wijn

In de Dão heerst een mediterraan klimaat dat zich kenmerkt door warme, droge zomers en koude, vochtige winters. Per jaar valt er gemiddeld 1.000 millimeter neerslag, vooral in de periode van november tot maart. Zowel de Atlantische Oceaan in het westen als de Spaanse Hoogvlakte in het oosten beïnvloeden het klimaat. Wel worden de wijngaarden in de Dão beschermd tegen invloeden van de Atlantische Oceaan, zoals de Atlantische wind Serra da Nave i, en de droge stormen vanuit het binnenland. Deze klimatologische omstandigheden zijn ideaal voor de wijnbouw en de productie van witte wijn.

De bodem in de Dão bestaat voornamelijk uit graniet. Voor de aanplant van de druivenstokken wordt hier dynamiet gebruikt om gaten in het graniet te maken. De dalen van de rivieren hebben een vruchtbare ondergrond van klei en zand. In het zuiden tref je een bodem van leisteen aan. Vooral hier kunnen fraaie witte wijnen ontstaan.

Witte druivensoorten in de Dão

Wijnboeren in de Dão zijn niet zo onder de indruk van internationale druivensoorten en houden het liever bij de druiven die hun betovergrootouders ook al gebruikten. De meest voorkomende en belangrijkste witte druivensoort is de encruzado druif. Deze druif kom je eigenlijk nergens anders dan in de Dão tegen. Het is ook niet de makkelijkste druif om wijn van te maken. Zo oxideert de encruzado druif bijvoorbeeld snel. Wijnboeren hebben hun handen vol aan de druif. Ondanks dat staat de encruzado druif toch aangeschreven als de meest veelbelovende witte druif van de Dão. Veel wijnboeren weten er dan ook bijzonder goede witte wijnen van te maken.

Een andere witte druivensoort die staat aangeplant in de Dão is de bical druif, een druif van hoge kwaliteit. Vanwege de kleine bruine vlekjes op de wat rijpere druiven wordt de bical druif ook wel ‘Borrado das Moscas’ genoemd, wat vliegenpoep betekent. Naast zeer originele, intense witte wijnen worden er ook mousserende wijnen van de druif gemaakt. De witte wijnen worden vaak aangevuld met andere inheemse witte druivensoorten: fernão pires, cercial, malvasia fina, rabo de ovelha, terrantez, uva cão en verdelho.

Heerlijke witte wijn uit de Dão

De productie van witte wijn in de Dão bestaat slechts uit twintig procent van de totale wijnproductie. Hoewel het wijngebied vooral bekend staat om de rode wijnen die hier worden geproduceerd, worden de witte wijnen steeds succesvoller. De witte wijnen rijpen goed, zelfs op fles, hebben een goede zuurgraad, zijn citroenkleurig en heerlijk fris en fruitig van smaak. Dat smaakt naar een lekker wit wijntje uit de Dão.

De beste witte wijnen uit de Dão zijn gemaakt van de encruzado druif. Deze druif levert frisse, witte wijnen op met aroma’s van bloemen als rozen en viooltjes, maar ook van citroen. De witte wijnen kunnen een rijping in houten vaten aan en hebben een flink bewaarpotentieel: witte wijnen van de encruzado druif uit de Dão kunnen opvallend lang bewaard worden. De witte wijnen doen het goed bij koude schotels met vis of vlees of bij gestoofde visgerechten.